صندوق بازنشستگی و چالش فساد مالی و کسری بودجه
۱۳۹۴ آذر ۲۴, سه‌شنبه
محمود اسلامیان، مدیرعامل صندوق بازنشستگی ایران روز دوشنبه (۲۲ آذر/۱۴ دسامبر) در کنفرانسی خبری به نمونه‌هایی از فساد مالی در این صندوق پرداخت. بدهی ۱۲۰ میلیون دلاری یک فرد ساکن آمریکا، فروش زمین ۵ هزار متری صندوق به یک پنجم قیمت و فروش زمین دیگری به قیمت ۱۱۸ میلیارد تومان کمتر از ارزش واقعی، از تخلف‌های افشا شده در این نشست بودند.
روزنامه شهروند در گزارشی به این مناسبت به نقل از محمود اسلامیان نوشت زمینی در اتوبان صدر در تهران که ۱۵۰ میلیارد تومان قیمت داشته، به بهای ۳۲ میلیارد تومان به فروش رسیده است: «فرد متخلف ۷ میلیارد تومان پول نقد داده و ۲۵میلیارد تومان نیز آپارتمان در منطقه شوش واگذار کرده که ارزش آنها عملا ۱۶میلیارد تومان بوده است و این چنین زمین ۱۵۰میلیاردی را ۲۳میلیارد خریداری کرده است.»
اسلامیان همچنین از واگذاری زمینی در شمال تهران به متراژ ۵هزارمتر به یک پنجم قیمت خبر داد: «این زمین ارزش‌اش ۱۵۰میلیارد تومان بود که به یکی از مسئولان دولت قبل به یک‌‌پنجم قیمت اجاره داده شده بود که درحال بازپس‌گیری آن هستیم و در این صورت با سود آن می‌توانیم برخی از مشکلات بازنشستگان و صندوق را حل کنیم.»
مدیرعامل صندوق بازنشستگی در مورد یک بدهی کلان دیگر به این صندوق گفته است: «فردی که ساکن آمریکاست، از یکی از شرکت‌های پتروشیمی زیرمجموعه صندوق، علاوه بر سود۱/۴ درصدی که برای انتقال دریافت می‌کرد، ۱۲۰میلیون دلار را نیز به صندوق بازنگردانده است.»
اسلامیان از این انتقالات هنگفت به عنوان "تخلف"هایی یاد کرده که در دولت قبل انجام شده‌اند. او توضیح نداده که مبادلات میلیونی فرد ساکن آمریکا با شرکت پتروشیمی زیرمجموعه صندوق برای چه بوده است.
بیشتر بخوانید: حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی؛ ۱۵۰ هزار تومان زیر خط فقر
مدیرعامل صندوق بازنشستگی در کنفرانس خبری خود یادآوری کرده که سال ۱۳۹۴ از سال‌های سختی است که همه دستگاه‌ها در مضیقه هستند و دولت نیز در شرایط سختی به سر می‌برد تا آنجا که۲۷۰۰ میلیارد تومان به صندوق بازنشستگی بدهی دارد.
کسری بودجه، بدهی دولت
میانگین سن بازنشستگی در ایران ۵۱ سال و پنج ماه است. از آنجا که حقوق مستمری بگیران دولتی کفاف مخارج جاری را نمی‌دهد، در لایحه برنامه ششم توسعه، صندوق‌های بازنشستگی همراه آب و محیط‌زیست در اولویت قرار گرفته‌اند.
براساس آمارهای رسمی نزدیک به چهار میلیون نفر از جمعیت ایران بازنشسته و تحت پوشش صندوق‌های بازنشستگی هستند. به تازگی علیرضا امیری، عضو هیات مدیره کانون بازنشستگان ایران اعلام کرد که ۷۰ درصد کارگران و بازنشستگان حداقل دستمزد را می‌گیرند و زیر خط فقر قرار دارند.
اسلامیان گفته است که در هشت سال کار دولت احمدی‌نژاد، قدرت خرید بازنشستگان به دلیل افزایش تصاعدی تورم ۶۷درصد کاهش یافت: «کاهش قدرت خرید در دولت روحانی هم با وجود پاره‌ای اقدامات ثابت ماند زیرا در سال ۹۳ حقوق بازنشستگان با تورم ۱۵/۶درصدی، ۲۰درصد افزایش و در‌سال جاری نیز ۱/۵درصد زیر تورم افزایش یافت و درمجموع قدرت خرید ۴درصد بهبود پیدا کرد اما همچنان ۶۷درصد قبل سر جای خودش است.»
مدیرعامل صندوق بازنشستگی از حجم میلیاردی زمین‌خواری، فساد مالی و تبانی معاملات در این نهاد خبر می‌دهد و این در حالی است که گروه‌هایی از بازنشستگان کشوری ماه‌ها حقوق معوقه دارند. در یکی از آخرین نمونه‌ها، بازنشستگان صنعت فولاد به خاطر حقوق معوقه ۲ تا ۲۰ ماهه در برابر مجلس تجمع کردند.
اسلامیان گفته که نسبت بازنشستگان و شاغلان در ایران تعادل لازم را ندارد و همه ساله ۳۰هزار نفر به تعداد بازنشستگان کشور اضافه می‌شود که هزینه‌ای سنگین به دوش صندوق و دولت است: «باید به ازای هر ۶ نفر شاغل یک نفر بازنشسته داشت در حالی که نسبت به یک میلیون و ۱۰۰هزار شاغل، یک میلیون و ۲۲۶هزار نفر بازنشسته داریم؛ یعنی نسبت کمتر از یک است.»
یکی از طرح‌هایی که در مجلس بررسی شده، افزایش سن بازنشستگی و داشتن حداقل ۳۵ سال سابقه کار برای نیل به بازنشستگی است. محمد اسماعیل سعیدی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید ۳۵ درصد اقتصاد کشور در اختیار تامین اجتماعی است اما بحران بودجه و ورشکستگی در سازمان تامین اجتماعی به سوءمدیریت مربوط است.