1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Η Μέρκελ στη δοκιμαζόμενη Αφρική

30 Νοεμβρίου 2017

Αναφορές σε μετανάστες που χρησιμοποιούνται σαν σκλάβοι επισκιάζουν τη Σύνοδο ΕΕ-Αφρικής στο Αμπιτζάν. Μοιραία τίθεται το ερώτημα αν πρέπει η Γερμανία να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στη διαχείριση του προσφυγικού.

https://p.dw.com/p/2oUnV
Libyen Tripoli Küstenwache gerette Migranten
Εικόνα: Reuters/H. Amara

Η Άγκελα Μέρκελ έγινε δεκτή με τιμές από τον πρωθυπουργό της Ακτής Ελεφαντοστού Αλασάν Ουαταρά στο αεροδρόμιο του Αμπιτζάν τη νύχτα της Τρίτης. Παρά το γεγονός ότι η γερμανίδα καγκελάριος ασκεί αυτό το διάστημα υπηρεσιακά τα καθήκοντά της και η εξουσία της στη Γερμανία έχει υποστεί ρωγμές, στην Αφρική ο λόγος της Άγκελα Μέρκελ εξακολουθεί να έχει ειδικό βάρος. Δεδομένων των πυρετωδών διαπραγματεύσεων και προσπαθειών για σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στη Γερμανία μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, η συμμετοχή της καγκελαρίου στη διήμερη Σύνοδο ΕΕ-Αφρικής που ολοκληρώνεται σήμερα θα μπορούσε να μοιάζει σχεδόν με… ταξίδι αναψυχής. Δεν είναι όμως, δεδομένου ότι στο επίκεντρο των εργασιών της συνόδου βρίσκονται τα θέματα της μετανάστευσης και των προσφύγων.

Προκειμένου η Γερμανία και συνολικά η Ευρώπη να μην ξαναβρεθούν ενώπιον σε μια ακόμη έξαρση των προσφυγικών ροών, η Μέρκελ και οι υπόλοιποι 50 και πλέον ηγέτες που συμμετέχουν στις εργασίες της συνόδου αναζητούν λύσεις προκειμένου να αποκτήσουν οι νέες και οι νέοι στην Αφρική καλύτερες προοπτικές για το μέλλον. Ζητούμενα είναι η εκπαίδευση, οι επενδύσεις και η δημιουργία θέσεων εργασίας στην αφρικανική ήπειρο. Ο πληθυσμός της αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί έως το 2050 φθάνοντας τα 2,5 δις κατοίκους.

Η γερμανίδα καγκελάριος δεν πιστεύει ότι μπορούν να υπάρχουν γρήγορες λύσεις προκειμένου να βελτιωθούν οι μελλοντικές προοπτικές για τους σήμερα 1,2 δις ανθρώπους που ζουν στην Αφρική. Η μέθοδος της Άγκελα Μέρκελ ακολουθεί τη λογική των μικρών, αλλά σταθερών βημάτων. Ασκεί πιέσεις για καταπολέμηση της διαφθοράς και καλύτερη διακυβέρνηση, ενώ επιθυμεί να δει βελτίωση του πλαισίου για επενδύσεις και δίκαιο εμπόριο. Πριν από ένα περίπου χρόνο είχε επισκεφθεί το Μαλί, τον Νίγηρα και την Αιθιοπία, αντιδρώντας στην έξαρση της προσφυγικής κρίσης και παρέχοντας κεφάλαια για το κτίσιμο σχολείων σε αυτές τις χώρες. Ωστόσο, γνωρίζει καλά ότι τέτοιου είδους κινήσεις δεν είναι παρά μια σταγόνα στον ωκεανό.

Το «μοντέλο Μέρκελ» δεν λειτουργεί

Μέρκελ και Μακρόν συμφωνούν ότι για τα σημερινά προβλήματα της Αφρικής ευθύνεται και η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία του παρελθόντος
Μέρκελ και Μακρόν συμφωνούν ότι για τα σημερινά προβλήματα της Αφρικής ευθύνεται και η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία του παρελθόντοςΕικόνα: Reuters/V. Mayo

Το παράδειγμα της Λιβύης καταδεικνύει ότι το «μοντέλο Μέρκελ» για διαχείριση του προσφυγικού δεν είναι αποτελεσματικό. Η καγκελάριος κατηγορείται ότι ανέχεται φαινόμενα σύγχρονης δουλείας, βασανιστήρια και βιασμούς στη βορειοαφρικανική χώρα προκειμένου να μην διασχίσουν κι άλλοι άνθρωποι τη Μεσόγειο με προορισμό την Ευρώπη. Στην έναρξη της συνόδου η καγκελάριος δήλωσε συγκλονισμένη από την κατάσταση, τονίζοντας την πρόθεσή της να εντατικοποιήσει τη μάχη κατά των δικτύων διακινητών.

Για την Αφρική δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις. Τα προβλήματα των 55 κρατών της ηπείρου διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Χώρες όπως η Σομαλία, η Νιγηρία και το Μαλί δίνουν μάχη κατά της ισλαμιστικής τρομοκρατίας. Το Κονγκό κινδυνεύει να διαμελιστεί λόγω των διαρκών εξεγέρσεων. Κράτη όπως η Ν. Αφρική, η Κένυα, η Γκάνα και η Ακτή Ελεφαντοστού διαθέτουν αναδυόμενες οικονομίες – η Ν. Αφρική είναι μάλιστα μέλος της ομάδας των G20.

Η Άγκελα Μέρκελ, όπως και ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, αναγνωρίζει ότι η ρίζα πολλών προβλημάτων της Αφρικής σήμερα βρίσκεται στην ευρωπαϊκή αποικιακή ιστορία και στη χάραξη των συνόρων με αυθαίρετο τρόπο. Όποιος επιδιώκει να επιφέρει ηρεμία στην Αφρική θα πρέπει να σεβαστεί τους περιφερειακούς οργανισμούς που τη συνθέτουν, πιστεύει η Άγκελα Μέρκελ. Ως κομβικής σημασίας για τη βελτίωση της κατάστασης θεωρεί την έλλειψη τελωνειακών δασμών, το ελεύθερο εμπόριο και την ελεύθερη κυκλοφορία των ατόμων. Εξίσου σπουδαίοι είναι κατά τη γερμανίδα καγκελάριο οι διεθνείς (εντός Αφρικής) συγκοινωνιακές αρτηρίες και η ενεργειακή τροφοδοσία. Ποιος ευρωπαίος επιχειρηματίας θα επένδυε άλλωστε σε κάποια χώρα με πολύωρες διακοπές ρεύματος καθημερινά;

Άνσγκαρ Χάαζε, Γιούργκεν Μπετς (dpa) / Άρης Καλτιριμτζής