ماه رمضان؛ ابهام درباره قانونی بودن مجازات روزه‌خواران
۱۳۹۵ خرداد ۱۷, دوشنبه
حجت‌الاسلام مصطفی حقی، دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان گلستان با هشدار به کسانی که "به طرق مختلف اقدام به روزه‌خواری علنی" می‌کنند گفت: مطابق ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی برای تظاهر به عمل حرام در انظار، اماکن و معابر عمومی مجازاتی تا ۷۴ ضربه شلاق در نظر گرفته شده است.»
به گزارش سایت خبری "گلستان ۲۴" حقی می‌گوید یکی از مصداق‌های بارز این گونه اقدام‌ها روزه‌خواری در ماه رمضان "چه از طریق خوردن و آشامیدن، چه استعمال دخانیات و ارتکاب دیگر مبطلات روزه" است.
در سال‌های گذشته هزاران نفر در استان‌های مختلف ایران با استناد به این ماده قانونی شلاق خورده‌اند در حالی که نه در این ماده و نه در دیگر قوانین جزایی جمهوری اسلامی اشاره‌ای مشخص به روزه‌خواری نشده است.
ناشفاف بودن قانون
در ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی آمده است: «هر کس علنا در انظار عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل به حبس از ده روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌گردد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نمی‌باشد ولی عفت عمومی را جریحه‌دار نماید فقط به حبس از ده روز تا دو ماه یا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
مطابق احکام شرع اسلام روزه‌گرفتن در ماه رمضان واجب است و کسانی که بدون عذر موجه روزه نمی‌گیرند (روزه‌خواران) مرتکب عمل حرام شده‌اند.
ضابطان قضایی در جمهوری اسلامی با استناد به ماده ۶۳۸ روزه‌خواری را از موارد "تظاهر به عمل حرام" عنوان می‌کنند و آن را به بهانه جریحه‌دار کردن عفت عمومی مستحق مجازات‌های ذکر شده در این ماده می‌دانند.
بیشتر بخوانید: آمار "روزه‌خواران" دستگیرشده در ایران از ۶۶۰ نفر گذشت
روزه‌خواری و عفت عمومی
سایت خبری "وکالت آنلاین" سال گذشته با بررسی حقوقی قانون مجازات اسلامی نتیجه گرفت: «تظاهر به روزه‌خواری جرم نیست و متاسفانه قضات ما سال‌هاست با بی‌دقتی از این ماده استفاده و افرادی که اقدام به روزه‌خواری علنی می‌کنند را محکوم می‌نمایند.»
بنا بر این بررسی، یکی از ابهام‌های این قانون به عبارت "انظار عمومی و معابر" مربوط می‌شوند زیرا روزه‌خواری در مکان‌هایی مانند خودرو، مغازه و بسیاری از مکان‌های عمومی گرچه در انظار عمومی است اما "قطعاً در معابر نیستً".
وکالت آنلاین در ادامه به قید جریحه‌دار کردن عفت عمومی در ماده یاد شده پرداخته و نوشته است: «می‌دانیم که روزه‌خواری هر چند ممکن است نظم عمومی یا اخلاق حسنه را خدشه‌دار نماید، اما به عفت عمومی ارتباطی ندارد! برهان خلف آن نیز این چنین است که قطعاً تظاهر به روزه‌خواری جرم منافی عفت نیست! عفت یعنی نجابت و جرایم منافی عفت، جرایمی در ارتباط با مسایل جنسی هستند.»
بیشتر بخوانید: یوسفی اشکوری: مجازات روزه‌خواران مبنای فقهی و شرعی ندارد
حفظ ظاهر جامعه اسلامی
با توجه به عدم تعیین مجازات برای روزه‌خواری در قوانین شرعی و ابهام درباره استناد به ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی از سوی مسئولان، بحث درباره این موضوع هر سال در آستانه ماه رمضان دوباره اوج می‌گیرد.
امسال نیز که ماه رمضان در ایران از ۱۸ خرداد آغاز می‌شود، نیروی انتظامی اعلام کرده که "طرح برخورد با روزه‌خواری" را به اجرا می‌گذارد و در شبکه‌های اجتماعی مطالب گوناگونی درباره این طرح منتشر شده است.
دادستان انقلاب استان گلستان گفته است: «ترویج فعل حرام و تحریک و ترغیب مردم به روزه‌خواری که از طریق فضای مجازی توسط عده‌ای از افراد که عقاید سست دینی دارند صورت می‌گیرد را با حساسیت دنبال نموده و در صورت مشاهده نسبت به شناسایی و برخورد قضایی با آنان اقدام خواهیم نمود.»
شماری از کسانی که از برخورد انتظامی با روزه‌خواران حمایت می‌کنند دو انگیزه اصلی تعیین مجازات برای آنها را چنین بیان می‌کنند: «حفظ ظاهر جامعه اسلامی و مراعات حال افراد سست ایمان.»