1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
دنیای دیجیتال

ایران تلگرام را با شبکه‌های پیام‌رسان خود کنترل می‌کند

۱۳۹۷ آبان ۱۷, پنجشنبه

پس از فیلترینگ تلگرام از سوی جمهوری اسلامی، برخی از کانال‌های این پیام‌رسان در داخل و خارج با پدیده ریزش کاربر روبه‌رو بوده‌اند. اکنون گفته می‌شود که ریزش کاربران شامل آن کانال‌هایی می‌شود که رویکردی انتقادی داشته‌اند.

https://p.dw.com/p/37tam
عکس: picture-alliance/dpa/A. Shcherbak

ریزش کاربران در کانال‌های سیاسی و منتقد جمهوری اسلامی پیام‌رسان تلگرام ظرف هفته‌های گذشته باعث تعجب بسیاری شده بود. بسیاری از صاحبان این کانال‌ها در پی یافتن توضیح این ریزش بودند.

اکنون بر اساس برخی از اطلاعات منتشر شده، روشن شده است که کاهش تعداد کاربران برخی از کانال‌های تلگرام به عضویت در کانال‌های "طلگرام" (تلگرام طلایی) و "هاتگرام" مربوط می‌شود و سرنخ ماجرا به وزارت ارتباطات جمهوری اسلامی وصل است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

ریزش کاربران کانال تلگرامی اکبر اعلمی

نماینده پیشین تبریز در مجلس شورای اسلامی درباره کاهش تعداد کاربران کانال خود می‌نویسد:«در یک ماه اخیر متوجه شدم که علی‌رغم افزایش تعداد مطالب و متنوع شدن آنها، تعداد کاربران این کانال نه تنها افزایش نمی‌یابد، بلکه بطور عجیب و بی‌سابقه‌ای هر روز بین ۵۰-۴۰ [نفر] از تعداد کاربران کاسته می‌شود. به گونه‌ای که این تعداد از ۱۴هزار و ۸۰۰ نفر در ماه مهر به زیر ۱۴ هزار و۲۰۰ نفر در آبان رسیده است.»

اعلمی می‌گوید پدیده کاهش کاربران کنجکاوی او را جلب کرده و در پرس‌وجوهایی که انجام داده متوجه شده است که موضوع اصلا محدود به کانال او نمی‌شود و شماری دیگر از منتقدان حکومت نیز پدیده مشابهی را تجربه کرده‌اند.

او در همین رابطه با برخی از افراد مورد اعتماد خود در وزارت ارتباطات تماس می‌گیرد و متوجه می‌شود که ریزش کاربران برخی از کانال‌های تلگرامی، نتیجه اقداماتی است که از سوی مسئولان این وزارتخانه صورت گرفته است.

هاتگرام و طلگرام

این نماینده پیشین مجلس در جست‌وجوی خود به تاثیرات ناشی از سیاست‌گذاری‌های ناظر بر دو شبکه طلگرام (تلگرام طلایی) و هاتگرام می‌رسد. این دو پیام‌رسان، پس از فیلتر شدن تلگرام از سوی مسئولان راه‌اندازی شده‌اند.

بنا بر اطلاعات اعلمی، اداره‌کنندگان این دو پیام‌رسان، کانال‌های تلگرامی را به دو دسته موافق و منتقد تقسیم کرده و «کاربران کانال‌های منتقد را که از این دو پیام‌رسان استفاده کرده‌اند به‌تدریج از کانال‌های منتقدین حذف کرده و مانع از پیوستن مجدد آنها به این دسته از کانال‌ها می‌شوند.»

به سخن دیگر، کاربرانی که پیش از این عضو یک کانال تلگرامی منتقد حکومت بوده‌اند، پس از فیلتر شدن تلگرام و پیوستن به پیام‌رسان طلگرام و هاتگرام، از مجموعه کاربران آن کانال تلگرامی حذف شده‌اند.

اعلمی می‌گوید، این کاربران پس از آن هر چه تلاش کرده‌اند دیگر موفق نشده‌اند که مجددا به عضویت آن کانال‌های منتقد درآیند. به گفته او، حتی کار به جایی رسیده است که برخی از این کاربران دچار این گمان شده بودند که اداره‌کنندگان این کانال‌های خبری یا منتقد، حساب‌های آنها را مسدود کرده‌اند.

دو پیام‌رسان هاتگرام و تلگرام طلایی، به باور نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی، از حمایت و کنترل امنیتی نهادهای حکومتی برخوردارند. این دو کانال با استفاده از API های پیام‌رسان تلگرام تهیه شده‌اند، اما تنظیمات‌شان با "موازین و قوانین جمهوری اسلامی" هم‌خوانی دارد. این به آن معناست که تهیه کنندگان با بهره گرفتن از امکانات برنامه‌نویسی پیش‌بینی شده در نرم‌افزار تلگرام، امکان طراحی این پیام‌رسان‌ها را به دست آورده‌اند. اما طراحی مطابق خواست وزارت ارتباطات برای کنترل کانال‌های منتقد صورت گرفته است.

ابزاری برای هک کانال تلگرام شهروندان؟

اگر کسی بخواهد به‌عنوان مثال عضو تلگرام طلایی شود، پس از وارد کردن شماره موبایل خود پیامی از تلگرام طلایی دریافت می‌کند که خواستار وارد کردن کدی است که به کانال تلگرام فرد متقاضی ارسال شده است.

تلگرام، در پی اقدام کاربر برای عضویت در تلگرام طلایی، کدی را برای فرد متقاضی ارسال می‌کند اما همزمان هشدار می‌دهد که هرگز و تحت هیچ شرایطی نباید این کد را به فرد دیگری بدهد زیرا در این صورت، آن فرد می‌تواند به کانال تلگرام کاربر دسترسی یابد. تلگرام در هشدار خود تاکید می‌کند که این شبکه هرگز از کاربران خود نخواهد خواست که چنین کاری کنند و کاربران باید هشیار باشند که حتی اگر کسانی به اسم تلگرام خواستار دریافت این کد شدند، به آن اعتماد نکنند و از دادن کد خودداری ورزند.

از سوی دیگر تا کاربر این کد را به تلگرام طلایی یا هاتگرام یا شبکه‌های مشابه ندهد، امکان عضویت در این شبکه‌ها را نخواهد داشت. درواقع، عضویت در این شبکه‌ها عملا زمانی ممکن می‌شود که کاربر به شبکه‌هایی مثل تلگرام طلایی و گردانندگان آن اجازه دسترسی به کانال خود در تلگرام را بدهد.

با دادن این اجازه، شبکه‌های متعلق به جمهوری اسلامی قادر به تنظیم و به احتمال بسیار ثبت و ضبط داده‌های فردی و مطالب منتشر شده در کانال تلگرام کاربر خواهند بود و از جمله می‌توانند عضویت کاربر در کانال‌هایی که جمهوری اسلامی آنها را نامطلوب قلمداد می‌کند مدیریت کنند. به نظر می‌رسد شبکه‌هایی مانند تلگرام طلایی و هاتگرام نه تنها عضویت‌ کاربران در برخی کانال‌های تلگرامی را لغو می‌کنند، بلکه مانع عضویت دوباره آنها در این کانال‌ها نیز می‌شوند.

پرش از قسمت در همین زمینه