سایه مرگ بر سر پناهجویان آته‌ئیست
۱۳۹۷ آذر ۲۹, پنجشنبه
نام محمودالحق منشی، بلاگر بنگلادشی در فهرست مرگ قرار داشت. وقتی پنج نفر از دوستان و یاران عقیدتی‌اش را کشتند، به او گفتند که دولت از عهده امینت او بر نمی‌آید و جانش در خطر است.
منشی در سال ۲۰۱۵ کشورش را ترک کرد. اول به نپال گریخت، بعد به سری‌لانکا رفت و سپس به آلمان رسید. وقتی در آلمان به مرکز پناهندگی "دتمولد" وارد شد، خشک‌اش زد: چند هموطن دوآتشه دور و برش را گرفتند و سخنان درشتی به او گفتند.
محمود می‌گوید، به تازگی و ظرف دو الی سه روز، ۴۵۰۰ پیام تهدید به مرگ در فیسبوک دریافت کرده است. تهدیدکنندگان به این هم بسنده نکرده‌اند، بلکه نام او در فهرستی سراسری نیز آمده که شامل اسامی بنگلادشی‌های متواری و "مهدورالدم" می‌شود.
محمودالحق منشی جزء ۳۷ پناهنده بی‌دین است که تقاضای پناهجویی‌شان در آلمان پذیرفته شده است. آنها با ترس زندگی می‌کنند و اکثرشان تحت پوشش نهادی قرار دارند که در نوامبر ۲۰۱۷ تشکیل شده و کارش حمایت و حفاظت از پناهجویان سکولار است. تهدید و تعقیب زنان پناهنده آته‌ئیست بیشتر از مردان است.
دیتمار اشتاینر، همکار "سازمان کمک به پناهندگان سکولار" می‌گوید: «مسلمان‌های تندرو بیش از همه زنانی را اذیت می‌کنند که حجاب ندارند. ما با حمله، تهدید، خشونت و اعمال فشار علیه این زنان روبرو هستیم.»
وئرود ظهیر، زن عراقی، از کسانی است که مزه این فشارها را چشیده است. او که زیست‌شناس و متولد کربلاست، به مرگ تهدید شده و به همین خاطر تحت حفاظت پلیس قرار دارد. ظهیر را که در شبکه‌های اجتماعی فعال است، تلفنی به مرگ تهدید کرده‌اند. مردی در آن سوی خط به او گفته که پست‌های ضد‌مذهبی و تحریک‌آمیز را کنار بگذارد، وگرنه سربه نیست کردنش نیم‌ساعت بیشتر وقت نمی‌خواهد.
ظهیر ۳۱ سال دارد و از کمردرد و پادرد می‌نالد. برادرش سال‌ها او را طوری کتک می‌زده تا به آستانه بیهوشی برسد؛ تنها به این خاطر که بدون اجازه از خانه بیرون می‌رفت و آدم با ایمانی نبود.
فشارهای روحی و بدرفتاری‌های فیزیکی با ظهیر، ردی عمیق بر روان او گذاشته‌اند. او به دویچه‌وله می‌گوید: «دردناک‌تر از این هست که پدر یا برادرتان شما را بارها به آستانه مرگ برده یا آرزوی مردن‌تان را کرده باشند؟»
تقاضای پناهندگی ظهیر در آلمان پذیرفته شده و او اکنون با صحبت درباره خشونت‌هایی که دیده، به کمک زن‌هایی می‌شتابد که سرگذشتی مشابه او دارند. ظهیر در تشکیلاتی به نام "سازمان آزادی زنان عراقی" فعالیت می‌کند و با "شورای مرکزی مسلمانان سابق" نیز همکاری دارد.
این سازمان را مینا احدی، کنشگر ایرانی در آلمان ایجاد کرده است. او عضو کمیته بین‌المللی علیه اعدام و کمیته بین‌المللی علیه سنگسار نیز هست.
موضوع مرگ و زندگی
وئرود ظهیر از عراق و محمدالحق منشی از بنگلادش، به گروهی از پناهجویان تعلق دارند که از دین برگشته‌‌اند و به همین خاطر آزار دیده و می‌بینند. برای هر دو نفر، شک کردن در وجود خدا، به مسئله مرگ و زندگی تبدیل شده است.
خشم و خروش اسلامگراها علیه محمود الحق منشی در سال ۲۰۱۳ آغاز شد؛ وقتی که این بلاگر "جنبش شهباگ" در بنگلادش را به راه انداخت. این جنبش خواستار مجازات عاملان جنایات جنگی در سال ۱۹۷۱ بود. در این سال در جریان مبارزه برای استقلال بنگلادش از پاکستان، سه میلیون نفر کشته شدند.
محمود الحق منشی در بنگلادش یک قهرمان بود و وبلاگش ۵۰۰هزار خواننده داشت. او خواستار سکولاریسم، پلورالیسم و دمکراسی بود و وقتی از مردم خواست برای این مطالبات به خیابان‌ها بیایند، یک میلیون نفر دعوتش را اجابت کردند. او می‌گوید: «این مثل یک معجزه و یک رویا بود.»
اما رویا به سرعت به کابوس تبدیل شد. پس از تظاهرات میلیونی، مسلمانان افراطی پیگردی سیستماتیک را برای شکار محمود شروع کردند. صرفا به این خاطر که او رهبر جنبشی غیراسلامی و خداناباور بود.
اقلیت خداناباوران
رعنا احمد، نویسنده و فعال حقوق زنان از عربستان سعودی، یکی از بانیان "سازمان کمک به پناهجویان سکولار" در آلمان است و از زنان هموطن خودش نیز در برابر آزارهای مذهبی حمایت می‌کند.
او می‌گوید مبارزه پناهجویان خداناباور، مبارزه علیه اسلام نیست بلکه مبارزه برای آزادی در دین است: «این پیکاری است برای غلبه بر آموزه‌ها و سنت‌ها، برای حقوق زنان و اقلیت‌ها و حق زندگی بدون قوانین مذهبی.»
آته‌ئیست‌ها هم‌چنان در ردیف اقلیت‌ها قرار دارند. طبق نظرسنجی موسسه گالوپ در سال ۲۰۱۲، در سراسر دنیا ۱۳ درصد مردم خداناباور هستند. در عربستان سعودی و آمریکا این نرخ ۵درصد است. ۱۵درصد مردم آلمان خداناباورند و در چین این رقم به ۴۷درصد می‌رسد.
در سیاست پناهجویی آلمان، کمتر به گروه‌های خداناباور توجه می‌شود. تعلق پناهجو به کشوری خاص یا دلیل معینی برای پناهندگی، مثل اعتقاد یا عدم اعتقاد به مذهب، خودبه‌خود موجب حمایت از متقاضی نیست.
این در حالی است که بحث‌های حقوقی و سیاسی برای پذیرش "آته‌ئیسم" به عنوان دلیل پناهندگی در سازمان‌های حقوق بشری و مدنی جریان دارد. مراکزی چون بنیاد هاینریش بل در برلین، سازمان آمریکایی "آزادی از نهاد مذهب" و بنیاد "فریدام هاوس" از آن جمله‌اند.
"اتحادیه جهانی خداناباوران و غیرمذهبی‌ها" و "سازمان کمک به پناهجویان سکولار" در تلاش‌اند آته‌تیسم را به عنوان دلیلی محکم برای تقاضای پناهندگی مطرح کنند. دیتمار اشتاینر از سازمان یاد شده معتقد است که زمان چنین تغییری دیر یا زود فرا می‌رسد؛ زیرا متقاضیان سکولار هم بیشتر از قبل شده‌اند. او می‌گوید یک سال قبل هفته‌ای ۲ تا ۳ تقاضا داشتیم اما اکنون روزانه به ۷ الی ۹ مورد درخواست پناهندگی به دلیل تهدیدات مربوط به خداناباوری روبرو هستیم.