خشم بریتانیا از بازداشت سفیر این کشور در تهران
۱۳۹۸ دی ۲۲, یکشنبه
بازداشت کوتاه‌مدت سفیر بریتانیا در تهران واکنش خشمگینانه این کشور را در پی داشت. دومینیک راب، وزیر امور خارجه بریتانیا، شامگاه شنبه به وقت محلی با انتشار بیانیه‌ای، ضمن تأیید خبر بازداشت چند ساعته سفیر این کشور در ایران، اعلام کرد: «بازداشت بی‌دلیل و ناموجه سفیر ما در تهران نقض فاحش قوانین بین‌المللی است.»
خبرگزاری تسنیم در نخستین دقایق بامداد امروز یکشنبه ۲۲ دی (۱۲ ژانویه) به وقت ایران از بازداشت راب مک‌ایر، سفیر بریتانیا در تهران "برای ساعاتی" خبر داده بود.
این خبرگزاری نزدیک به سپاه پاسداران مدعی شده بود: «در جریان تجمع غروب امروز [شنبه] جمعی از افراد در مقابل دانشگاه امیرکبیر، سفیر انگلیس در تهران که در میان تجمع حاضر و اقدام به سازماندهی و تحریک و هدایت برخی اقدامات رادیکال و ساختارشکنانه بود برای ساعاتی بازداشت شد.»
این خبرگزاری نیمه‌رسمی همچنین مدعی شده بود که «منابع مطلع به تسنیم گفتند مغازه‌ای روبروی دانشگاه امیرکبیر محل اصلی هماهنگی‌های سفیر انگلیس در این ماجرا بوده است.»
در پی اقرار روز گذشته سپاه پاسداران به سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی، تجمع‌های مختلفی از جمله در مقابل دانشگاه امیرکبیر تهران برگزار شد که تسنیم مدعی بازداشت سفیر بریتانیا در جریان آن شده است.
وزیر خارجه بریتانیا در بیانیه خود تأکید کرده که «دولت ایران در آستانه گذرگاه مهمی قرار گرفته است. می‌تواند به حرکت خود در مسیر طرد شدن با تمامی پیامدهای سیاسی و اقتصادی چنین انزوایی ادامه دهد یا گام‌هایی تنش‌زدایانه در مسیر دیپلماتیک به سوی جلو بردارد.»
وزارت خارجه ایران "در انتظار گزارش نیروی انتظامی"
مقام‌های جمهوری اسلامی پس از حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، سه روز تمام سرنگون شدن این هواپیمای مسافربری بر اثر شلیک موشک توسط خود را انکار و دلیل آن را "نقص فنی" اعلام می‌کردند. اما بالاخره روز گذشته ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که به دلیل "خطای انسانی به صورت غیرعمد" هواپیمای اوکراینی مورد اصابت موشک ایران قرار گرفته است.
این اقرار اعتراض‌های وسیعی را به‌خصوص در تهران به دنبال داشت که هم‌زمان با آن سفیر بریتانیا در ایران نیز برای مدت کوتاهی بازداشت شد. خبرگزاری تسنیم با اشاره به اینکه "مراتب اعتراض پس از بازداشت" به سفیر بریتانیا در تهران گفته شده، اعلام کرده بود که «این سفیر ساعاتی بعد آزاد شد اما گفته می‌شود فردا احضار و موضوع پیگیری خواهد شد.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا نیز وزارت خارجه ایران در واکنش به خبر بازداشت کوتاه‌مدت سفیر بریتانیا در تهران، بدون اشاره به ادعای تسنیم درباره "احضار" او، اعلام کرده است: «در انتظار گزارش نیروی انتظامی و اطلاع از جزئیات امر هستیم.»
سفیر بریتانیا: برای مراسم یادبود کشته‌شدگان رفته بودم، نه تظاهرات!
سفیر بریتانیا در ایران در توئیتی دلیل حضور کوتاه‌مدت خود در مراسم یادبد قربانیان سقوط هواپیمای اوکراینی را توضیح داد. او نوشت: «تاکید می‌کنم که من درهیچ تظاهراتی شرکت نکردم! من به مراسم یادبود افرادی که در سانحه ناگوار سقوط هواپیمای PS752 بودند رفتم. طبیعی‌است که نسبت به کشته‌شدگان ادای احترام کنم، تعدادی ازآنها بریتانیایی بودند.»
راب مک‌ایر، سفیر بریتانیا در ایران در توئیت خود گفته است، پس از پنج دقیقه هنگامی که عده‌ای شروع به شعاردادن کردن محل را ترک کرده است.
آمریکا: ایران رسما از بریتانیا عذرخواهی کند
بازداشت سفیر بریتانیا در تهران با واکنش دولت آمریکا نیز مواجه شد. مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در پیامی توییتری نوشت: «رژیم ایران سفیر بریتانیا در ایران را بازداشت کرد. این ناقض کنوانسیون وین است که این رژیم در نقض آن سابقه‌دار است. ما از این رژیم [جمهوری اسلامی] می‌خواهیم رسما از بریتانیا به خاطر نقض حقوق سفیرش عذرخواهی کرده و به حقوق همه دیپلمات‌ها احترام بگذارد.»
پس از تأیید سرنگون شدن هواپیمای مسافربری اوکراینی بر اثر شلیک موشک توسط سپاه پاسداران، تجمع‌های مختلفی در تهران و چندین شهر دیگر ایران، از جمله اصفهان، شیراز، همدان، رشت، بابل، ساری، کرمان و ارومیه برگزار شد. خبر تجمع‌های اعتراضی از جمله در دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف در برخی از خبرگزاری‌های رسمی و نیمه‌رسمی ایران نیز بازتاب یافت.
تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که برخی از این تجمع‌ها از جمله در کوی دانشگاه تهران تا بامداد امروز یکشنبه نیز ادامه داشته است. معترضان در تجمع کوی دانشگاه نیز همچون دیگر تجمع‌ها علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی را هدف قرار داده و شعارهایی چون "فرمانده کل قوا، استعفا استعفا" و "مرگ بر دیکتاتور" سر دادند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
پس از این تجمع‌ها، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در پیام‌هایی توییتری به زبان‌های فارسی و انگلیسی نسبت به "قتل عام مجدد معترضان" در ایران هشدار داد.
ترامپ در توییت اول خود به فارسی، خطاب به "مردم شجاع و رنج کشیده ایران" نوشت: «من از ابتدای دوره ریاست جمهوریم با شما ایستاده‌ام و دولت من همچنان با شما خواهد ایستاد. ما اعتراضات شما را از نزدیک دنبال می‌کنیم. شجاعت شما الهام‌بخش است.»
رئیس جمهوری آمریکا سپس در توییت دیگری به فارسی و انگلیسی نوشت: «دولت ایران باید به گروه‌های حقوق بشر اجازه بدهد حقیقت کنونی اعتراضات در جریان مردم ایران را نظارت کرده و گزارش بدهند. نباید شاهد کشتار دوباره معترضان مسالمت‌آمیز و یا قطع اینترنت باشیم. جهان نظاره‌گر این اتفاقات است.»
معترضان در جریان تجمع‌های خود هم به شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی توسط ایران معترض بودند و هم به شدت نسبت به سه روز انکار حکومت و پنهان‌کاری مقام‌های جمهوری اسلامی در این رابطه اعتراض داشتند.
در جریان سرنگون شدن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین توسط سپاه پاسداران در بامداد چهارشنبه ۱۸ دی، تمامی ۱۷۶ سرنشین این هواپیما که دست‌کم ۱۳۹ نفر از آنها ایرانی بودند، کشته شدند.