هشدار ظریف به ترکیه در مورد "حضور تروریست‌ها" در قره‌باغ
۱۳۹۹ آبان ۱۱, یکشنبه
وزیر خارجه جمهوری اسلامی بدون اشاره مستقیم به نقش ترکیه در اعزام جنگجویان خارجی به جبهه‌های نبرد در قره‌باغ آنها را "تروریست‌های تکفیری" خواند و تاکید کرد که ایران حضورشان در مرزهای خود را تحمل نمی‌کند.
خبرگزاری صدا و سیما یکشنبه ۱۱ آبان به نقل از محمد جواد ظریف "انتقال و حضور تروریست‌های تکفیری" به منطقه قره‌باغ را تائید کرد. او به این خبرگزاری گفت: «درباره نیروهای تروریستی تقریبا مطمئنیم که آنان در میانه درگیری‌ها حاضر بودند و ما حتما تاکید کردیم که این اقدام به صلاح هیچ کس نیست.»
ارمنستان و جمهوری آذربایجان از حدود سه دهه پیش بر سر حاکمیت بر منطقه کوهستانی قره‌باغ در جنوب قفقاز اختلاف دارند و جنگ میان دو طرف از چند هفته پیش شعله‌ور شده است.
سکوت ترکیه درباره اعزام نیروهای خارجی
ترکیه که با اعزام نیروی نظامی و جنگ‌افزار در این مناقشه از آذربایجان پشتیبانی می‌کند تا کنون درباره اعزام نیروهای خارجی به قره‌باغ سکوت کرده، گرچه شواهد زیادی آن را تائید می‌کند.
ظریف به خبرگزاری صدا و سیما گفت: «اکنون این تروریست‌ها در حاشیه مرزهای ما حضور ندارند، اما احتمال این که با فاصله از حاشیه مرزهای ما حضور داشته باشند، کماکان بالاست و ما این نگرانی را به طور جدی به طرفین اعلام کردیم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
او می‌گوید ایران در مذاکرات اخیر و حتی پیش از آن به اطلاع مقام‌های ارمنستان و آذربایجان و همچنین روسیه و ترکیه رسانده است که حضور این نیروها در مرزهای خود را تحمل نمی‌کند.
مطابق گزارش‌ها ترکیه از استان ادلب در شمال شرق سوریه که در کنترل ارتش این کشور است نیروهای زیادی جذب و به قره‌باغ انتقال داده است. ادلب یکی از آخرین مناطق تحت کنترل گروه‌های شورشی مورد حمایت ترکیه به شمار می‌رود.
رژیم بشار اسد و جمهوری اسلامی به عنوان یکی از حامیان اصلی آن، گروه‌های فعال سوری در ادلب را "تروریست‌های تکفیری و بقایای داعش" می‌خوانند.
کانال یک تلویزیون آلمان هفته گذشته به نقل از شماری از "مزدوران سوری" که در قره‌باغ بوده‌اند گزارش داد که فرماندهی نیروهای نظامی در این منطقه بر عهده افسران ارتش ترکیه است اما اغلب جنگجویان در خط مقدم جبهه، سوری و بیشتر از ساکنان استان ادلب هستند.
مردان سوری در نقش "گوشت دم توپ"
بنابر این گزارش شماری از جنگجویان سوری گفته‌اند احساس می‌کنند که ترکیه از آنها به عنوان "گوشت دم توپ" استفاده می‌کند. رسانه‌های روسیه شمار جنگجویان سوری اعزامی به قره‌باغ را تا ۲ هزار نفر اعلام کرده‌اند.
به گفته ظریف، ایران از ابتدای اوج‌گیری دور تازه بحران در قره‌باغ در رایزنی با دو طرف درگیر در مناقشه و حامیان آنها در روسیه و ترکیه برای خاتمه دادن به جنگ و دست‌یابی به صلح تلاش کرده است.
او یکی از این تلاش‌ها را طرحی عنوان کرده که عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه به عنوان نماینده ویژه رئیس جمهوری در امور قره‌باغ، برای مذاکره بر سر آن به ایروان، باکو، مسکو و آنکارا سفر کرد.
مطابق حقوق بین‌الملل قره‌باغ بخشی از سرزمین جمهوری آذربایجان است اما اکثریت ارمنی این منطقه معتقدند قره‌باغ در دوران شوروی سابق "به ناحق" به آذربایجان واگذار شده است.
پس از فروپاشی شوروی درگیری نظامی بر سر تسلط بر قره‌باغ آغاز شد و توافق آتش‌بسی که در سال ۱۹۹۴ به امضاء رسید هیچ گاه به طور کامل رعایت نشده است.
کشیده شدن درگیری به نزدیکی مرزهای ایران
در درگیری‌های چند هفته اخیر ارتش آذربایجان و متحدانش بر بخشی از جنوب قره‌باغ تسلط یافته‌اند و به مرزهای شمالی ایران بسیار نزدیک شده‌اند.
نماینده ویژه حسن روحانی در سفر به باکو تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان را یک اصل مهم خواند و از تلاش این کشور برای "آزادسازی شهرها و مناطق اشغالی" حمایت کرد. این سخنان با استقبال مقام‌های آذربایجان روبرو شده اما آنها هنوز درباره طرح پیشنهادی ایران به طور قطعی اظهار نظر نکرده‌اند.
عراقچی روز جمعه در دیدار با زهراب مناتسکانیان، وزیر خارجه ارمنستان نیز طرح صلح ایران را با او در میان گذاشت و نسبت به "انتقال تروریست‌های بین‌المللی از خاورمیانه به منطقه" ابراز نگرانی کرد.
وزیر خارجه ارمنستان وعده "بررسی دقیق" طرح ایران را داده اما در عین حال تاکید کرده که گروه مینسک (متشکل از روسیه، فرانسه و آمریکا) تنها مرجع مورد توافق بین‌المللی برای میانجی‌گری و مذاکره درباره حل مناقشه قره‌باغ است.
ایران در انتظار پاسخ
این سخنان می‌تواند به رسمیت نشناختن طرح ایران و موکول کردن هر توافقی به تائید گروه مینسک تلقی شود. با این همه ظریف روز یکشنبه تاکید کرده که طرح ایران تلاش برای رقابت با "دیگر سازوکار‌های موجود مانند مینسک" نیست.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
او می‌گوید طرحی که عراقچی در سفر به چهار کشور یاد شده ارائه کرده "مورد تایید مراجع ذی ربط" در جمهوری اسلامی قرار گرفته و فقط مربوط به برقراری یک آتش‌بس موقت نیست.
به گفته محمد جواد ظریف هسته اصلی طرح ایران "حرکت به سمت حل و فصل درگیری‌ها براساس چارچوبی است که با اعلام تعهد دو طرف به مجموعه‌ای از اصول آغاز می‌شود و بعد با اقداماتی به ویژه خروج نیروهای اشغالگر از همه مناطق اشغالی ادامه می‌یابد".
وزیر خارجه دولت حسن روحانی می‌گوید جمهوری اسلامی منتظر است که مقام‌های آذربایجان و ارمنستان و نیز "دوستان روس و ترک ما" نظرشان درباره طرح ایران را ارائه دهند.