ኢትዮጵያ፣ ማሊ እና ጊኒ ከአጎዋ የንግድ ሥምምነት ተሰረዙ

የአሜሪካው ፕሬዝዳንት ጆ ባይደን አስተዳደር ኢትዮጵያን ከአጎዋ የንግድ ሥምምነት መሠረዙን አስታወቀ። የአሜሪካ የንግድ ተወካይ መሥሪያ ቤት ትናንት ቅዳሜ ባወጣው መግለጫ ከኢትዮጵያ በተጨማሪ ማሊ እና ጊኒ ከሥምምነቱ መሠረዛቸውን ይፋ እንዳደረገ የፈረንሳይ ዜና አገልግሎት ዘግቧል።  

በመግለጫው መሠረት የኢትዮጵያ፣ የማሊ እና የጊኒ መንግሥታት "የአጎዋን ደንብ የሚጥሱ እርምጃዎች በመውሰዳቸው" ከትናንት ታኅሳስ 23 ቀን 2014 ዓ.ም. ጀምሮ አሜሪካ ለአፍሪካ አገራት ከ22 አመታት በፊት ካበጀችው የንግድ ሥምምነት ውጪ ሆነዋል። 

አጎዋ የተወሰኑ የብቃት መሥፈርቶች የሚያሟሉ ከሰሐራ በርሐ በታች የሚገኙ የአፍሪካ አገራት ከ1 ሺሕ 800 በላይ የሸቀጥ አይነቶችን ቀረጥ ሳይከፍሉ በአሜሪካ ገበያ እንዲሸጡ የሚፈቅድ የግብይት ሥርዓት ነው።

የአፍሪካ አገራት ከሥምምነቱ ተጠቃሚ ለመሆን ማሟላት ከሚጠበቁባቸው ቅድመ-ሁኔታዎች መካከል ሰብዓዊ መብቶችን መጠበቅ የሚለው ይገኝበታል። 

የአሜሪካ የንግድ ተወካይ መሥሪያ ቤት ትናንት ቅዳሜ ባወጣው መግለጫ "በሰሜን ኢትዮጵያ ግጭት ምክንያት በመንግሥት እና ሌሎች አካላት ዓለም አቀፍ እውቅና የተሰጣቸው ሰብዓዊ መብቶች ከፍተኛ ጥሰት" አሜሪካን እንደሚያሳስብ ገልጿል። 

የኢትዮጵያ መንግሥት ከአንድ ሣምንት በፊት አሜሪካ ውሳኔዋን እንድታጤን ጠይቆ ነበር። የኢትዮጵያ የንግድ እና ቀጠናዊ ትስስር ሚኒስቴር ታኅሳስ 18 ቀን 2014 ዓ.ም. ባወጣው መግለጫ "ኢትዮጵያን ከአጎዋ የንግድ ሥምምነት ማስወጣት አሁን በአገሪቱ ከተፈጠረው ቀውስ ጋር ምንም ግንኙነት የሌላቸው ንጹኃን ሰዎች ሕይወት እና ኑሮ ላይ የሚያሳድረው ጉዳት ከፍተኛ እንደሚሆን" አስጠንቅቋል። 

በጊኒ እና በማሊ "ሕገ-መንግሥታዊ ባልሆነ መንገድ የተፈጸሙ የመንግሥታት ለውጦች" በመግለጫው አሜሪካን ያሳስባሉ የተባሉ ጉዳዮች ናቸው። ሶስቱ አገራት በአጎዋ በኩል የነበራቸውን ዕድል መልሶ ለማግኘት "ማሟላት የሚገቧቸው ግልጽ መለኪያዎች" መኖራቸውን የጠቆመው የአሜሪካ መግለጫ የፕሬዝደንት ጆ ባይደን አስተዳደር ይኸን ዓላማ ለማሳካት ከመንግሥታቱ ጋር እንደሚሰራ ቃል ገብቷል። 

በአሜሪካ የንግድ ተወካይ መሥሪያ ቤት መረጃ መሠረት 38 ከሰሐራ በርሐ በታች የሚገኙ የአፍሪካ አገራት የአጎዋ የንግድ ሥምምነት ተጠቃሚ ናቸው። የአሜሪካ ኮንግረስ ከ22 አመታት በፊት የተፈረመውን ሥምምነት የሚያሻሽል እና ለቀጣዮቹ ሶስት አመታት በሥራ ላይ እንዲቆይ የሚፈቅድ አዋጅ አጽድቋል።

እሸቴ በቀለ

ታምራት ዲንሳ