1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW
Λογοτεχνία

Ρωτώντας στους Δελφούς για τον πόλεμο

2 Σεπτεμβρίου 2022

Ένα ποίημα του Γερμανού συγγραφέα Γιόαχιμ Σαρτόριους, γεμάτο με όλες τις απορίες που προκαλεί ο πόλεμος, γραμμένο φέτος μια μέρα του χειμώνα στους Δελφούς.

https://p.dw.com/p/4GKZw
Ο Θόλος της Αθηνάς Προναίας στους Δελφούς
Ο Θόλος της Αθηνάς Προναίας στους ΔελφούςΕικόνα: picture-alliance/Heritage Images/CM Dixon

Τι να μας πει η ποίηση σ’ αυτούς τους παράξενους καιρούς, στα χρόνια της νέας πανούκλας, και πόσο μάλλον τώρα, που τα νέα δρεπανηφόρα αλωνίζουν και θερίζουν; Πολλά δεν περιμένουμε από την τέχνη, εδώ και τώρα. Και όμως οι ποιητές σεργιανίζουν στον κόσμο, αφουγκράζονται και μουρμουρίζουν. Ένα τέτοιο ποιητικό μουρμούρισμα, ένα χαμηλόφωνο μινύρισμα, εντοπίσαμε πρόσφατα στο πολιτιστικό ένθετο της εφημερίδας Frankfurter Allgemeine Zeitung. Φέρει την υπογραφή του Γερμανού ποιητή Γιόαχιμ Σαρτόριους, για τον οποίο μιλήσαμε κι άλλες φορές. Ένας μεσογειακός ποιητής στην ουσία. Με τον ποιητικό του κύκλο «Αλεξάνδρεια», εμπνευσμένο από τον Κωνσταντίνο Καβάφη. Με τα κυπριακά του ποιήματα, αφορμώμενα από τα χρόνια που εργαζόταν στη γερμανική πρεσβεία στη Λευκωσία. Με τα πρόσφατα σικελικά του ποιήματα, όπου ακούς από πίσω τον αχό της Μεγάλης Ελλάδας. Αυτό το τελευταίο ποίημα είναι γραμμένο φέτος στους Δελφούς:

Δελφικό περίπτερο

Δεν καταλάβαμε το παραμικρό, πολύ βραχνή

η Πυθία, ο φύλακας δεν ήταν σε θέση

να μεταφράσει τίποτα απ’ τα νιαουρίσματα,

φύγαμε με κομμένα τα φτερά,

 

θέλαμε μόνο να μάθουμε τι θα συμβεί

τα επόμενα πενήντα χρόνια,

τι θα γίνει με τον πόλεμο,

πότε θα δολοφονήσουν τον ηγεμόνα,

πότε θα τελειώσουν όλα αυτά.

 

Το μόνο που καταλάβαμε:

Πως οι κατακτημένοι είναι οι νικητές.

 

Το βράδυ μαζευόμαστε στο περίπτερο,

κόκκινος ομφαλός μέσα στη νύχτα,

το μόνο μέρος που μας φωτίζει τον δρόμο,

ούζο σαν γκρίζες νιφάδες,

μαζί με χαλασμένα μύγδαλα.

 

Γιόαχιμ Σαρτόριους
Γιόαχιμ ΣαρτόριουςΕικόνα: Soeren Stache/dpa/picture alliance

Εμάς μας φαίνεται ότι το ποίημα αυτό του Σαρτόριους αναδίδει μια διακριτική απελπισία. Ο ποιητής επισκέφθηκε τον Μάρτιο την Αθήνα για μια εκδήλωση στο βιβλιοπωλείο των Εξαρχείων Σ22 που οργάνωσε ο εκδότης του Περικλής Δουβίτσας. Θέμα της ο ρόλος και η δύναμη της τέχνης στις σημερινές συνθήκες. Και μετά ο ποιητής έκανε μια εκδρομή με φίλους στο Σούνιο και στους Δελφούς. Επικρατούσε χιονοθύελλα στον χώρο του αρχαίου μαντείου κι ήταν δύσκολο να μάθουν τον χρησμό της Πυθίας. Θα ήθελαν πολύ να ξέρουν τι θα γίνει με τον πόλεμο, γιατί άρχισε και πότε και πως θα τελειώσει το κακό. Δεν το έμαθαν. Αλλά στο περίπτερο της περιοχής που ήταν ανοιχτό ήπιαν ένα ούζο με δυο αμύγδαλα. Ανημπόρια μπροστά στον ανερμάτιστο κόσμο και οι θεοί φευγάτοι. Να λοιπόν, αυτό το λίγο μπορεί να μας πει η ποίηση. Μια στιγμιαία, φευγαλέα καταγραφή της ιδιοσυγκρασίας των καιρών.

Σπύρος Μοσκόβου