Almanya'dan Prigojin açıklaması
24 Ağustos 2023
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Rus paralı asker grubu Wagner'in lideri Yevgeni Prigojin'in, Rusya'nın batısında düşen uçakta hayatını kaybettiği iddialarına ilişkin açıklamalarda bulundu. Rusya'nın resmi açıklamalarının güvenilir olmaması nedeniyle tam olarak ne olduğunun hala belirsiz olduğunu ifade eden Bakan, Kremlin'in en az bir buçuk yıldır mütemadiyen yalan söylediğini öne sürdü.
"Bu yüzden Putin'e eskiden oldukça yakın olan bir isim, isyan girişiminden iki ay sonra, kelimenin tam anlamıyla gökten düştüğünde tüm dünyanın gözünü Kremlin'e çevirmesi tesadüf değil" ifadelerini kullanan Annalena Baerbock, bu durumun daha önce de bazı ölümler, şüpheli intiharlar, pencereden düşme vakaları şeklinde görüldüğünü ve tüm bu olaylara ilişkin soru işaretlerinin cevapsız kaldığını dile getirdi. Baerbock, Rusya lideri Vladimir Putin'in iddiaları, asılsız haberleri veya verdiği sözlere güvenilmemesi gerektiğini kaydederek, bunun yerine Ukrayna'nın kendini savunma hakkının sahip olunan tüm imkanlarla desteklenmesine vurguda bulundu.
Çarşamba günü bir özel uçağın Moskova'nın 200 kilometre kuzeybatısındaki Tver bölgesinde yere çakılarak infilak ettiği ve içinde bulunan tüm yolcuların hayatını kaybettiği bildirilmişti. Yolcu listesinde, Wagner grubunun lideri Prigojin'in de bulunduğu kaydedilmişti. Prigojin'in düşen uçakta ölüp ölmediği konusunda belirsizlik sürerken Rusya Devlet Başkanı Putin'in katıldığı bir etkinlikte konuya hiç değinmemesi dikkat çekti.
"Prigojin kararı doğrudan Kremlin'de alınmış olabilir"
Olayın ardından Wagner askerlerinin yeni bir isyan başlatabileceğini ilişkin olası senaryolar dile getirilmeye başlandı. Alman Dış İlişkiler Konseyi'nden (DGAP) Rusya uzmanı Stefan Meister, Wagner içinde Kremlin'e karşı harekete geçebilecek yeni yapılanmaların ortaya çıkmasını beklemediğini ifade etti. Wagner'in para için çalışan özel bir ordu olduğuna dikkat çeken Meister, bu grup için mühim olanın ödemeler olduğunu; görevlendirmenin kimin tarafından yapıldığının ise büyük bir önem taşımadığını vurguladı.
Alman haber Ajansı dpa'ya konuşan Meister, Haziran ayında başlattığı isyandan sonra Prigojin'in akıbetine ilişkin ciddi senaryoların konuşulmaya başlandığını hatırlatarak, uçağın düşmesinin sürpriz olmadığını, bu tür bir kararın doğrudan Kremlin'de alınmış olabileceğini ifade etti. Meister, bu şekilde güç gösterilerinde bulunmanın Putin'in sisteminin mantığında olduğunu da kaydetti.
"Başka bir isyan olasılık dışı değil"
Siyaset Bilimci Alexander Libman'a göre de Prigojin’in öldürülmüş olması güçlü bir ihtimal. Bu durumun gelecekte başka bir isyan görülebileceği ihtimalini ise ortadan kaldırmadığını savunan Libman, "Bu yalnızca (olası bir isyana) hazırlığın daha büyük bir gizlilik içinde yapılacağı ve aktörlerin olası tehlikeleri daha detaylı hesaplayacakları anlamına geliyor" diye konuştu.
Prigojin'in emrindeki paralı askerler, 22-23 Haziran'da ülkenin güneyinden harekete geçerek başkent Moskova'ya doğru hızla ilerlemiş, Prigojin isyanın "yozlaşmış" ve "beceriksiz" olarak tanımladığı Rus askeri yönetimini hedef aldığını belirtmişti. "Rus kanı dökülmesini önlemek" gerekçesiyle kısa süre içinde isyanı sona erdiren Prigojin, Belarus Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko'nun arabuluculuğunda Moskova ile yapılan anlaşma uyarınca Belarus'a gitmişti. Son olarak Pazartesi günü Prigojin'i Afrika'da gösteren bir video sosyal medyada dolaşıma girmişti.
DW,dpa / SÖ,ET