«روز ملی خلیج فارس»

و «ناقض‌ بديهی‌‌ترين‌ اصول‌ و عرف‌هاي‌ ديپلماتيك‌» تلقی شده است.

دو روز پس از روزی که به نام «خلیج فارس» نامگذاری شده امیر قطر در خاتمه‌ی دیدارش از تهران و امضای ۶ سند همکاری، در پایان کنفراس مطبوعاتی مشترکی با رئیس جمهور، محمود احمدی‌نژاد با عربی خواندن خلیج فارس به مناقشه‌ای دامن می‌زند که مدتهاست میان ایران و کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس درگرفته و زمانی باعث تیرگی شدید روابط میان ایران و برخی از کشورهای منطقه شده بود. امیر قطر، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، پس از ختم کنفرانس مطبوعاتی گفت «برای تیم فوتبال جمهوری اسلامی ایران آرزوی موفقیت می‌كنم و آرزوی موفقیت برای منطقه‌ی «خلیج فارس عربی!» او در پاسخ محمود احمدی‌نژاد که تذکر داد «وقتی به مدرسه می‌رفتید، "خلیج فارس" می‌گفتند» ادامه داد «آن زمان اشتباه می‌كردند. به هر حال این خلیج مال همگان است و امیدواریم كه كشورهای منطقه بتوانند با توجه به افزایش بی‌حد قیمت نفت در راستای توسعه و ارتقا كشورهای خودشان تلاش كنند.» [ایسنا، ۱۲ اردیبهشت، اعتماد ملی ۱۳ اردیبهشت]

این حاشیه، در رسانه‌های ایران بازتاب‌های متفاوتی داشته است. روزنامه‌ی اعتماد ملی تتیر اصلی صفحه‌ی نخست خود را «شیخ قطر تاریخ را تحریف کرد» انتخاب کرده و ضمن درج گزارش ایسنا از این دیدار سرمقاله‌ی خود را نیز با عنوان «سخنانی شگفت‌انگیز» به این مسئله اختصاص داده است. در این سرمقاله به «سخنان‌ بی‌سابقه‌ و دور از انتظار شیخ‌ قطر» اشاره شده و با «کنایه‌ی آرام» خواندن تذکر احمدی‌نژاد آن را «واكنش‌ غیرمقتدرانه‌ رئیس‌جمهوری» ‌قلمداد کرده است. اما روزنامه‌ی کیهان در گزارش خود از این دیدار می‌نویسد که عربی خواندن خلیج فارس به وسیله‌ی امیر قطر«پاسخ قاطع دكتر احمدی نژاد را به دنبال داشت.» کیهان ادامه می‌دهد در این هنگام شیخ حمدبن خلیفه آل ثانی كه دید سخن نابجایی گفته است، بلافاصله خطاب به رئیس جمهوری ایران گفت: البته الان كه خلیج فارس متعلق به همه است. و امیدوارم با افزایش قیمت نفتی كه شاهد هستیم، توسعه و ارتقای همه جانبه را در منطقه خلیج فارس شاهد باشیم.» به نوشته‌ی کیهان «احمدی نژاد نیز برای اینكه این موضوع كش پیدا نكند، ابراز امیدواری كرد بازی‌های آسیایی به شكل مطلوبی برگزار شود.» [کیهان، ۱۳ اردیبهشت]

این عبارت امیر قطر که در پاسخ احمدی‌نژاد گفته «آن زمان اشتباه می‌کردیم» در گزارش کیهان موجود نیست، اما روزنامه‌های بسیاری از جمله شرق و اعتماد ملی که مبنای گزارششان ایسنا بوده به آن اشاره کرده‌اند. همچنین آنچه در کیهان توجه امیر قطر به «سخنان نابجایی که گفته» قلمداد شده در شرق به عنوان «پافشاری امیر قطر در موضع خود» ارزیابی و در سرمقاله اعتماد ملی این گونه تفسیر شده: «[امیر قطر] آن‌گاه‌ كه‌ با لبخند و كنایه‌ آرام‌ رئیس‌جمهوری‌ مبنی‌ بر قدمت‌ تعلق‌ این‌ خلیج‌ به‌ فارس‌ و فارسیان‌ روبه‌رو شد، دست‌ از گزافه‌گویی‌ برنداشته‌ و با «اشتباه‌ خواندن‌» تمامی‌ مستندات‌ و مداركی‌ كه‌ هزاران‌ سال‌ است‌ این‌ خلیج‌ را فارس‌ می‌خوانند، بر ادعای‌ خود اصرار كرد.» در سرمقاله اعتماد ملی با «مصالحه‌آمیز» خواندن واکنش رئیس جمهور خواهان صدور بیانیه‌ای از سوی وزارت امور خارجه شده و تذکر می‌دهد که بهتر بود برنامه بدرقه‌ی رسمی امیر قطر لغو شود.

آنچه اظهارات امیر قطر را بیش از پیش تحریک‌آمیز جلوه می‌دهد نزدیکی حضور او در ایران با «روز ملی خلیج فارس» و تذکر اکید ایران مبنی بر لزوم استفاده از نام صحیح خلیج فارس است. از دو سال پیش با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی دهم اردیبهشت اینگونه نام گذاری شده و برنامه‌هایی برای بزرگداشت این روز برگزار می‌شود. همچنین روز یازدهم اردیبهشت نیز نمایشگاهی در گالری ثروت در تهران برپا شده که به نمایش نقشه‌های تاریخی ایران اختصاص دارد. در این نمایشگاه «حدود چهل نقشه اثر برجسته‌ترین نقشه نگاران و جغرافیدانان دنیا - سده دوم تا بیستم میلادى - از ۲۳۰۰ نقشه موجود در آرشیو موسسه جغرافیایى و كارتوگرافى سحاب به نمایش درمى‌آید.» به گفته محمدرضا سحاب (مدیر موسسه سحاب)، «هدف از این برنامه كه براى گشایش آن از بسیارى از چهره‌هاى علمى و دانشگاهى نیز دعوت به عمل آمده، تاكیدى دوباره و مستند بر حقانیت نام خلیج پارس و همچنین ارائه جنبه‌اى دیگر از ارزش‌هاى تاریخى و فرهنگى كشور است.» [شرق، ۹ اردیبهشت] نمایشگاه نقشه‌های تاریخی ایران تا ۱۸ اردیبهشت ماه در گالری ثروت برپاست.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران