1. İçeriğe git
  2. Ana menüye git
  3. DW'nin diğer sayfalarına git

İstanbul'da çok adaylı seçime doğru

26 Ocak 2024

DEM Parti, Başak Demirtaş'ın İstanbul'da olası adaylığına ilişkin kararını netleştirmedi. Muharrem İnce ise kendi adaylarını çıkaracaklarını açıkladı. Partiler ve adaylarda son durum ne?

https://p.dw.com/p/4bido
Türkei Taksim Moschee in Istanbul
Fotoğraf: Muhammed Enes Yildirim/AA/Getty Images

Yerel seçimlere 65 gün kala partilerin büyükşehirler ve pek çok yerdeki adayları büyük oranda netleşirken, muhalefetin 2019'dakinden farklı olarak çok parçalı durumu ve DEM Parti'nin iş birliğine gidip gitmeme ile ilgili alacağı karar özellikle İstanbul için önemli bir mücadeleye işaret ediyor.

31 Mart'ta yapılacak yerel seçimler için takvim ilerlerken gerek iktidar gerekse muhalefet kanadındaki adaylar ve tutumlar netleşmeye başladı.

2019 yerel seçimlerinin ilkinde 13 bin oy farkla CHP'nin adayı Ekrem İmamoğlu'nun kazandığı İstanbul'da büyük bir mücadele yaşanacağı tahminleri yapılırken, muhalefetin beş yıl öncekinden farklı olarak "kazandırmaya değil, kaybettirmeye yol açabilecek" adayları göstermesi rekabeti artırıyor.

DEM Parti: Görüşmeler sürüyor

Seçimlerde gözlerin çevrildiği partilerden biri olan DEM Parti'nin İstanbul'da aday çıkartıp çıkartmayacağı ve aday çıkartırsa kimin olacağı merak konusu. Ancak DEM Parti görüşmelerin ve karar sürecinin halen devam ettiğini bildirdi.

Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan iki gün süren Merkez Yürütme Kurulu (MYK) toplantısı sürdüğü sırada düzenlediği basın toplantısında "İstanbul ve diğer bazı illerde dengeleri ne oranda nasıl değiştireceğimizin farkındayız. Her şey büyük titizlik ve hassasiyetle tartışılıyor. Tüm seçenekler değerlendiriliyor. Şu ana kadar epeyce yol alındı ama ince eleyip sık dokuyarak yol alıyoruz" diye konuştu.

Doğan, bu yerel seçimde "kazandırmak ya da kaybettirmek değil kazanmak" istediklerini belirterek, "en geniş güç birliğinden yana" bir parti olarak görüşmelerinin devam ettiğini kaydetti. CHP ile çalışmaların da hâlâ sürdüğünü kaydeden Doğan, muhtemel bir güç birliği ile ilgili netleşme olmadığı için şu anda bir açıklama yapamayacağını bildirdi.

Rawest Araştırma Direktörü Roj Girasun DEM Parti'nin şu anda bir "kafa karışıklığı" yaşadığını düşünüyor. 2019 yerel seçiminde alınan politik tutumdan farklı olarak şu anda DEM Parti'nin ittifak yapılıp yapılmayacağı ile ilgili muğlaklık içinde olduğunu söyleyerek, DEM'in önündeki seçenekleri şöyle aktarıyor:

"Ya CHP ile yola devam etme, iktidarı yeniden büyük şehirlerde geriletip 2028'e doğru İmamoğlu'nun önünü açmaktır. Ya da 2019 seçimlerinin geride kaldığını düşünerek Türkiye'de yeni bir siyasal atmosferin olduğunu düşünüp ve sonrasındaki siyasete odaklanıp bu katılaşmış blok siyasetinin dışına çıkmak, Kürt siyasetinin aşınmış kimliğini tekrar kazandırmaktır. Bu ikisinden birine karar verildikten sonra aday çıkarma ya da çıkarmama daha net kararlaştırılabilecek bir mesele olur."

DEM Parti, Başak Demirtaş'ın olası adaylığına ilişkin kararını açıklamadı
DEM Parti, Başak Demirtaş'ın olası adaylığına ilişkin kararını açıklamadıFotoğraf: ANKA

Halkların Demokratik Partisi (HDP) 2019 yerel seçiminde "iktidara kaybettirme politikası" takip ederek İstanbul'dan aday çıkarmamıştı.

Başak Demirtaş'a veto sinyali mi?

DEM Sözcüsü Doğan HDP'nin eski Eş Başkanı Selahattin Demirtaş'ın eşi Başak Demirtaş'ın adaylık tartışmalarıyla ilgili soru üzerine ise şunları kaydetti:

"Arkadaşımız Başak Demirtaş bir gün bir yerden siyasete dahil olmak isterse orası burasıdır, DEM Parti'dir, bu şaşırtıcı olmamalı. Kendisi de net şekilde ifade ediyor zaten; 'Partimizden böyle bir öneri gelmedi ama bana görev düşerse hazırım' diyor. Orada şöyle bir vurgusu da var; 'barış ve demokrasinin önünü açacağına inanırsak hazırım' diyor. Aday olma ihtimaline ilişkin yaptığı bu açıklama şaşırtıcı bir açıklama gibi tartışılıyor. Evet tabii ki bir gün siyaset yapmak ve aday olmak isterse bunun yeri DEM Partidir."

Rawest Araştırma Direktörü Roj Girasun
Rawest Araştırma Direktörü Roj GirasunFotoğraf: Privat

Roj Girasun bu açıklamayı Başak Demirtaş'ın adaylığına bir "veto sinyali" olarak okuyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:

"Selahattin Demirtaş'ın Başak Demirtaş'ın adaylığını öne sürmesi aslında doğal lider olan Demirtaş'ın partideki kafa karışıklığına müdahalesidir, çelişkileri ortadan kaldırmasıdır ve ittifak yapılmaması yönündeki bir irade beyanıdır. Burada asıl önemli olan Selahattin Demirtaş'ın aktif siyasete geri dönme arzusudur. Aslında şu anda DEM Parti MYK'si Selahattin Demirtaş'ın aktif siyasete geri dönmesini onaylayıp onaylamamayı tartışıyor."

Girasun, yerel seçimlere sanki 14 Mayıs hiç yaşanmamış gibi gidilmesini de eleştirerek, DEM ile CHP'nin ittifak yapması durumunda 2028'e kadar geçecek sürede iki parti ile seçmenleri için durumun daha zorlaşacağını ve Türkiye'nin radikal akımlara doğru kayabileceğini şu sözlerle ifade ediyor:

"Belediyeler kaybedilirse bundan muhalefet kaybedecek gibi bir genel yaklaşım ve çıkarım var. Ama İYİ Parti'nin milliyetçi meşruiyeti olmadan HDP ile CHP'nin ittifak yapması önümüzdeki dört yıl boyunca birinin kendisi CHP'ye oy verdiği için, diğerinin DEM'e selam verdiği için sıkıştırılması ve anayasa tartışmalarının milliyetçi bir tahkimat üzerinden yürütülmesi demek. Aşırı sağ muhafazakarlık ve milliyetçilik Türkiye'yi içinden çıkılamayacağı bir şeye sürükleyebilir."

Muharrem İnce'den aday çıkarma kararı

Genel seçimde Cumhurbaşkanı adaylığından çekilen Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce de yerel seçime dair kararını bugün netleştiren siyasetçilerden oldu.

Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnceFotoğraf: Emin Sansar/AA/picture alliance

Memleket Partisi ile CHP arasında bir süredir yerel seçimde iş birliğine dair görüşmeler sürüyordu.

İnce bugün düzenlediği basın toplantısında yerel seçimlerde kendi adaylarını çıkaracaklarını açıklayarak, "Türkiye'de her kesimden oy alma potansiyeli olan tek parti Memleket Partisi'dir. Girebildiğimiz her yerde seçime gireceğiz" dedi.

"CHP ile yan yana gelmelerinin mümkün olmadığını" söyleyen İnce şöyle konuştu:

"İsveç'in NATO üyeliğine 'evet' derse, her gün 'demlenirse' biz CHP ile nasıl yan yana duralım. Türkiye'nin yeni bir sese nefese ihtiyacı vardır, o nefes üçüncü yolun nefesidir."

İnce'nin açıklamalarına CHP'den yanıt gecikmeden geldi. Parti Sözcüsü Deniz Yücel X hesabından yaptığı paylaşımda, İnce'nin müzakerelerde "belli sayıda belediye meclis üyeliği ve İzmir'de bir metropol ilçe belediye başkanlığı" talebinde bulunduğunu söyleyerek, "Bugün yaptığı açıklamaların ve eleştirilerin müzakereler olumlu sonuçlansa idi asla yapılmayacağını biliyoruz" dedi.

İstanbul'da adaylar belli oluyor

Gelinen noktada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın özel önem verdiği İstanbul için çok adaylı bir seçime gidiliyor.

AKP'nin adayı Murat Kurum ve CHP'nin adayı Ekrem İmamoğlu
AKP'nin adayı Murat Kurum ve CHP'nin adayı Ekrem İmamoğlu

En kuvvetli iki aday İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ile eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum.

Cumhur İttifakı ortağı olan MHP ile Büyük Birlik Partisi (BBP) İstanbul için aday çıkarmayarak Kurum'u destekleme kararı almıştı.

Bu iki güçlü adayın dışında seçimi birinci olarak göğüslemeleri zor görünmekle birlikte sonucu etkileme potansiyeline sahip adaylar da söz konusu.

İstanbul'un şu ana kadar netleşen diğer adayları İYİ Parti'den Buğra Kavuncu ile Zafer Partisi'nden Azmi Karamahmutoğlu.

Aday çıkartıp çıkartmayacağı merak edilen partilerden biri ise Yeniden Refah Partisi (YRP). Genel seçimde yüzde 2,8 oy alarak 5 milletvekilini TBMM'ye sokmasının ardından Cumhur İttifakı'ndan daha bağımsız politikalar izlemeye başlayan YRP'nin İstanbul'dan aday çıkartıp çıkartmayacağı henüz kesinlik kazanmadı. İki parti arasındaki görüşmelerde sonuç alınamaması durumunda durumun netleşmesinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile YRP Genel Başkanı Fatih Erbakan'ın ikili görüşmesine kalabileceği belirtiliyor.

Muharrem İnce de İstanbul adayını gelecek hafta açıklayacaklarını belirterek, ismi geçen eski CHP'li Mehmet Sevigen'in bu aday adaylarından birisi olduğunu belirtti.

Bu arada İYİ Parti'de Genel Başkan Yardımcılığı görevini yapan daha sonra partisinden istifa eden Dr. Taylan Yıldız da İBB Başkanlığı için bağımsız aday oldu.

CHP Parti Meclisi'nin uzun gecesi

Öte yandan partilerin seçimlere dair son hazırlıkları da devam ediyor.

AKP'nin seçim beyannamesini 30 Ocak Salı günü açıklaması bekleniyor.

CHP'de ise Antalya ve İzmir gibi önemli büyükşehirlerin adaylarının konuşulacağı ve bazılarının karara bağlanacağı Merkez Yönetim Kurulu ile Parti Meclisi bugün toplanıyor. Akşam saatlerinde bir araya gelmesi beklenen Parti Meclisi'nin toplantısının uzun sürmesi ve adayların pek çoğunun belirlenmesi bekleniyor.

Şimdiye kadar 600'ün üstünde belediye başkan adayını açıklayan CHP, son Parti Meclisi'ni 11 Ocak'ta yapmasının ardından özellikle kritik bazı illerle ilgili karar alınamaması ve iş birliği yapılacak diğer partilerle durumun netleşmemesi nedeniyle toplantılara ara vermişti.

 

DW Türkçe'ye sansürsüz nasıl erişebilirim? 

DW-Korrespondentin Gülsen Solaker
Gülsen Solaker Dış politika ve iç siyasi gelişmeler ağırlıklı olarak 1997’den beri çalışan gazeteci.